27 sierpnia br. odbyło się spotkanie strony społecznej z ministrem edukacji, podczas którego szef MEN przedstawił kilka projektów modeli finansowania oświaty. Teraz, 9 września br. Związek Nauczycielstwa Polskiego w liście do ministra edukacji przedstawia swoje stanowisko w tej sprawie, przypominając o obywatelskim projekcie ustawy ZNP z 2016 r., którego celem jest zmiana finansowania wynagrodzeń nauczycielskich z formuły subwencji oświatowej na dotację celową.
W bieżącej kadencji parlamentu nasz projekt Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej był ponownie procedowany na posiedzeniu Sejmu 15 kwietnia 2020 r. i ponownie został skierowany do dalszych prac w komisjach edukacji i samorządu terytorialnego.
Związek Nauczycielstwa Polskiego opowiada się za koniecznością zmiany systemu finansowania oświaty poprzez dokonanie takich zmian w obowiązującym prawie, które umożliwią finansowanie wynagrodzeń nauczycieli objętych systemem wynagrodzenia określonym w Karcie Nauczyciela – w formie dotacji celowej, zgodnie z treścią naszego obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw.
Szanowny Pan
Dariusz Piontkowski
Minister Edukacji Narodowej
W nawiązaniu do przedmiotu posiedzenia Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty dotyczącego finansowania oświaty, które odbyło się w dniu 27 sierpnia br., a także w odniesieniu do zaprezentowanych projektów modeli finansowania oświaty, Związek Nauczycielstwa Polskiego przedstawia następujące stanowisko.
20 czerwca 2016 r. powołany przez Związek Nauczycielstwa Polskiego Obywatelski Komitet Inicjatywy Ustawodawczej skierował do Marszałka Sejmu RP zawiadomienie o wniesieniu obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 732). Projekt poparło ponad 340.000 obywateli.
Celem obywatelskiego projektu ustawy była zmiana finansowania wynagrodzeń nauczycielskich z formuły subwencji oświatowej na dotację celową. Jednocześnie utrzymana zostaje formuła finansowania pozostałych zadań związanych z oświatą ze środków części ogólnej subwencji oświatowej.
Wprowadzenie zmiany finansowania wynagrodzeń nauczycielskich z formuły subwencji oświatowej na dotację celową, zdejmuje z jednostek samorządu terytorialnego ciężar finansowania wynagrodzeń nauczycielskich, a tym samym zmniejsza presję ze strony organów prowadzących odnośnie podejmowania, często sprzecznych z prawem, działań dotyczących zmiany statusu szkół samorządowych, likwidacji lub ograniczania etatów nauczycielskich – jak ma to miejsce obecnie. Jednocześnie skanalizuje transfer środków publicznych na ściśle określone cele ustawowe, co również umożliwi nadzór państwa nad ich wydatkowaniem.
Zaproponowana zmiana ma charakter jakościowy, a jednocześnie – jako, że nie dokonuje likwidacji subwencji oświatowej, ani nie dokonuje innych rewolucyjnych zmian wymagających zmiany Konstytucji RP (tak jak to wynika z niektórych modeli zaprezentowanych przez MEN), nie jest propozycją iluzoryczną i nierealną.
Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu odbyło się we wrześniu 2016 r. Wówczas decyzją wszystkich klubów parlamentarnych projekt został skierowany do dalszych prac w komisjach edukacji i samorządu terytorialnego. Niestety od momentu przesłania projektu do prac w komisjach, nie był on procedowany aż do końca kadencji poprzedniego parlamentu.
W nowej kadencji aktualnego parlamentu projekt Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej był ponownie procedowany na posiedzeniu Sejmu w dniu 15 kwietnia 2020 r. i ponownie został skierowany do dalszych prac w komisjach edukacji i samorządu terytorialnego (druk sejmowy nr 33). Niestety od momentu przesłania projektu do prac w komisjach, nie był on procedowany aż do chwili obecnej.
Mimo, że przedmiot obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej był znany Ministrowi Edukacji Narodowej nie został on uwzględniony w żadnym z modeli finansowania zaprezentowanych na posiedzeniu Zespołu do spraw statusu zawodowego pracowników oświaty, które odbyło się w dniu 27 sierpnia br.
W związku z tym ZNP stwierdza, że jedynym – procedowanym już w Sejmie – rozwiązaniem dotyczącym zmiany w systemie finansowania oświaty jest projekt ustawy wniesiony do Marszałka Sejmu RP przez Obywatelski Komitet Inicjatywy Ustawodawczej w dniu 20 czerwca 2016 r.
Oczywiście w związku z czteroletnim okresem zawieszenia procedowania nad projektem, wymaga on stosownych zmian uwzględniających zmiany w treści ustawy o systemie oświaty i uchwaleniem ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, ale w głównym swym założeniu jest on nadal aktualny, a potrzeba wprowadzenia pilna – zwłaszcza biorąc pod uwagę obecny stan budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Reasumując: Związek Nauczycielstwa Polskiego opowiada się za koniecznością zmiany systemu finansowania oświaty poprzez dokonanie takich zmian w obowiązującym prawie, które umożliwią finansowanie wynagrodzeń nauczycieli objętych systemem wynagrodzenia określonym w Karcie Nauczyciela – w formie dotacji celowej, zgodnie z treścią obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 732).
Z poważaniem,
Sławomir Broniarz /-/
Prezes ZNP