W co drugiej szkole podstawowej i w większości szkół ponadgimnazjalnych zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej realizuje się niezgodnie z prawem. To znaczy zmusza się nauczycieli do pracy za darmo!
W związku z nowelizacją art. 42 ustawy Karty Nauczyciela od 1 września 2017 roku nauczycielom nie wolno przydzielać zajęć, o których mowa wyżej, w ramach zadań statutowych szkoły. Zajęcia te powinny być wliczane do pensum lub realizowane w ramach godzin ponadwymiarowych.
Badanie ZNP
Z uwagi na liczne sygnały o występujących nieprawidłowościach w zakresie przydzielania nauczycielom powyższych zajęć, Związek Nauczycielstwa Polskiego pod koniec 2017 roku przeprowadził badanie ankietowe w 13 województwach w celu zdiagnozowania skali problemu. Badanie zrealizowano w:
- przedszkolach (liczba przebadanych placówek – 2460)
- szkołach podstawowych (liczba przebadanych placówek – 4221)
- szkołach ponadgimnazjalnych (liczba przebadanych placówek – 1389).
Pytanie ankietowe o poniższej treści skierowano do dyrektorów szkół i przedszkoli:
Czy pozaspecjalistyczne zajęcia organizowane w bieżącym roku szkolnym zgodnie z §7 rozporządzenia MEN z 30 kwietnia 2013 r. / z §6 rozporządzenia MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach w ramach szkolnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej realizowane są przez nauczycieli w ramach ujętych w arkuszu płatnych godzin pracy?
Podsumowanie
Zebrane wyniki wskazują na bardzo wysoką skalę naruszenia prawa w zakresie czasu pracy nauczycieli we wszystkich typach badanych placówek.
Zdaniem Związku Nauczycielstwa Polskiego, na przyczyny nieprawidłowości w dużej mierze składa się nieznajomość lub lekceważenie prawa pracy przez dyrektorów odpowiedzialnych za organizację pracy szkoły, niekorzystna presja organów prowadzących zatwierdzających arkusze organizacji oraz pomijanie zagadnienia przez organy nadzoru pedagogicznego opiniujące arkusze.
Przyczyną pierwotną nieprawidłowości jest, naszym zdaniem, nieprecyzyjność zapisów art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela.
Komentarz ZNP
Mamy do czynienia z bardzo poważnym problemem pracy za darmo. Badanie ZNP pokazuje zakres naruszenia prawa dotyczącego czasu pracy nauczycieli: jest on „bardzo wysoki” i rośnie wraz z etapem kształcenia. Niewykluczone, że rozmiar lekceważenia prawa jest jeszcze większy, niż wynika z danych, ponieważ autorzy ankiety nie badali np. liczebności grup uczniów na zajęciach z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Propozycje
Związek Nauczycielstwa Polskiego widzi konieczność nowelizacji art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, a także zmiany przepisów w sprawie opiniowania arkuszy organizacji przez kuratorów oświaty (wprowadzenie wymogu uzyskania pozytywnej opinii KO).
Interwencja ZNP
Związek przesłał wyniki minister edukacji, występując z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli przez nadzór pedagogiczny, czy nauczyciele realizując pomoc psychologiczno-pedagogiczną otrzymują wynagrodzenie.
Związek przesłał także wniosek do sejmowych komisji edukacji oraz samorządu terytorialnego, aby problem pracowniczy związany z realizacją ppp stał się przedmiotem dyskusji parlamentarnej.
Ponadto ZNP złożył wniosek o potrzebie nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela drogą inicjatywy poselskiej – o konieczności nowelizacji art. 42, a także nowelizacji prawa z zakresie oceny pracy nauczycieli związanej z awansem zawodowym.
Sprawę opisał Głos Nauczycielski w numerze 3 z 17 stycznia 2018. Polecamy artykuł „Wolontariusze Zalewskiej” dostępny w ewydaniu (poniżej fragment):
“Do Antoniego Węglińskiego, prezesa Oddziału ZNP w Tomaszowie Mazowieckim (woj. łódzkie), od kilku tygodni spływają informacje ze szkół w mieście oraz okolicznych miejscowościach o zmuszaniu nauczycieli do pracy w ramach wolontariatu albo do przeprowadzania zajęć z pomocy psychologiczno-pedagogicznej na „godzinach statutowych”, które zastąpiły „godziny karciane”.
– Nauczyciele zgłaszali, że są dodatkowe godziny, które muszą prowadzić, a za które im nikt nie płaci – wyjaśnił Antoni Węgliński”.
Weź udział w ankiecie Głosu Nauczycielskiego: W niektórych szkołach dyrektorzy zmuszają nauczycieli do pracy za darmo. W tym celu nadużywają tzw. godzin statutowych lub wolontariatu. Czy znasz ten problem?