17 marca odbyło się posiedzenie Zespołu ds. funduszy europejskich Rady Dialogu Społecznego z udziałem strony rządowej, m.in. ministrów Waldemara Budy i Piotra Patkowskiego. Na spotkaniu poruszono kwestie związane z możliwością wsparcia uchodźców z Ukrainy z środków europejskich. Nasza przedstawicielka, członkini Zespołu Funduszy Aleksandra Wąsik zaapelowała do strony rządowej o obowiązkowe uwzględnianie w zmienianych projektach dla tej grupy działań wspierających edukację dzieci ukraińskich, o jak najszybsze przekierowanie środków z REACT UE na te działania a także włączenie się w programowanie nowego funduszu CARE na wsparcie uchodźców (Komisja Europejska pracuje nad wielomiliardowym funduszem a Polska ma być jego głównym beneficjentem).
Ponadto wspólnie z innymi partnerami z RDS poprosiliśmy o utworzenie grupy, która będzie koordynować działania dla uchodźców z Ukrainy wspierane z funduszy europejskich, co uzyskało wstępną akceptację strony rządowej. O konieczności przekierowania tych środków pisaliśmy także do Ministra Pudy.
Odpowiedź w tej sprawie otrzymaliśmy od Pani Minister Małgorzaty Jarosińskiej-Jedynak z MFiPR:
https://znp.edu.pl/assets/uploads/2022/03/Pismo-z-MFiPR.pd
Komisja Europejska przekazała MFiPR następujące uwarunkowania wsparcia na rzecz obywateli Ukrainy ze środków EFS m.in.:
• EFS może wspierać szeroki zakres działań ułatwiających integrację osób ubiegających się o azyl i uchodźców na rynku pracy, takich jak szkolenia, kursy językowe, doradztwo, coaching, szkolenia zawodowe i inne instrumenty aktywnej polityki rynku pracy.
• W zakresie edukacji, EFS może wspierać osoby ubiegające się o azyl dopiero po uzyskaniu przez nie dostępu do rynku pracy. Dla osób ubiegających się o azyl bez dostępu do polskiego rynku pracy oraz ich dzieci, możliwe jest jednak wsparcie: o działań w zakresie szkolenia zawodowego.
Dyrektywa 2013/33/UE (art. 16) stanowi, że państwa członkowskie mogą zezwolić wnioskodawcom na dostęp do szkolenia zawodowego niezależnie od tego, czy mają oni dostęp do rynku pracy. Dlatego w przypadku, gdy ustawodawstwo krajowe stanowi, że ubiegający się o azyl (osoby, które złożyły wniosek o ochronę międzynarodową, w odniesieniu do których nie podjęto jeszcze decyzji o jej przyznaniu) mają dostęp do szkolenia zawodowego, osoby te kwalifikują się do tego rodzaju wsparcia, o działań dotyczących edukacji dzieci osób ubiegających się o azyl.
W odniesieniu do małoletnich dzieci, dyrektywa 2013/33/UE (art. 14) stanowi, że państwa członkowskie zapewniają dostęp do systemu edukacji na podobnych warunkach, jak swoim obywatelom. W związku z tym, dzieci osób ubiegających się o azyl lub małoletnie osoby ubiegające się o azyl kwalifikują się do wsparcia z EFS w ramach priorytetów inwestycyjnych EFS dotyczących edukacji, które są skierowane do dzieci i uczniów (np. dostęp do edukacji przedszkolnej, podstawowej i średniej, przeciwdziałanie przedwczesnemu kończeniu nauki).
Za kwalifikowalne jako wsparcie towarzyszące każdorazowo należy uznać zapewnienie tłumaczenia z/na język ukraiński (w tym również tłumaczenia z użyciem środków komunikacji elektronicznej
W ramach środków EFS (perspektywa 2014-2021 w ramach dostępnych środków w Regionalnych Programach Operacyjnych) możliwe będzie zwiększenie wartości projektów lub dostosowane kryteriów. Działania jakie będą mogły być realizowane to m.in.:
Edukacja przedszkolna (PI 10i)
- Tworzenie nowych miejsc dla dzieci, które opuściły UA
- Opieka psychologiczna dla dzieci
- Nauka języka polskiego dla dzieci i inne działania wyrównujące deficyty/ułatwiające włączenie w polski system edukacji
- Uzupełniająco – nauka języka polskiego dla rodziców (podstawowe kwestie związane z edukacją), wsparcie rodziców w kontekście procesu edukacyjnego Dofinansowanie transportu dla dzieci do i z przedszkola
Kształcenie ogólne (PI 10i) Kształcenie zawodowe (PI 10iv)
- Nauka języka polskiego
- Zajęcia wyrównawcze pozwalające dzieciom i młodzieży, które opuściły UA, lepiej włączyć się w polski system
- Zajęcia pozalekcyjne, odpowiadające na potrzeby dzieci i młodzieży, która opuściła UA
- Identyfikacja potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży oraz poziomu ich kompetencji, tak aby można było dopasować działania do ich indywidualnych potrzeb
- Kształcenie kompetencji kluczowych dzieci i młodzieży
- Wsparcie psychologiczne dla dzieci i młodzieży
- Doradztwo edukacyjne i zawodowe
Uzupełniająco: nauka języka polskiego dla rodziców (podstawowe kwestie związane z edukacją) i wsparcie rodziców w kontekście procesu edukacyjnego
Dofinansowanie transportu dla dzieci do i ze szkoły Posiłki dla dzieci i młodzieży w szkole
Działania integrujące dzieci, młodzież i rodziców, którzy opuścili UA z lokalną społecznością zgromadzoną wokół szkoły (polskie dzieci i ich rodziny)
Wsparcie (w tym kompetencyjne i finansowe) dla nauczycieli pracujących z dziećmi z UA
Doposażenie szkół, np. zakup podręczników i osób dorosłych bez względu na status migracyjny możliwe będzie po wprowadzeni u środka w postaci ochrony czasowej.
Zakup podręczników i pomocy dydaktycznych, urządzeń ułatwiających porozumiewanie się z dziećmi (np. translatory z j. ukraińskiego)
Dostosowanie pomieszczeń w szkołach lub przygotowanie innych lokalizacji do prowadzenia zajęć, jeśli obecne warunki w szkole są niewystarczające (EFRR lub CF)
Kształcenie zawodowe (PI 10iv)
- Weryfikacja i walidacja kompetencji zawodowych, tak aby ewentualnie zaproponować zajęcia wyrównawcze lub dodatkowe moduły pozwalające na nabycie kwalifikacji
- Zajęcia wyrównawcze, uzupełniające pozwalające uzupełnić lub nabyć nowe kompetencje/kwalifikacje zawodowe
- Finansowanie/dofinansowanie egzaminów zawodowych
- Staże i praktyki
Szkolenia nauczycieli (PI 10i, PI 10iv)
- Identyfikacja i pomoc w potwierdzaniu kwalifikacji zawodowych przez nauczycieli, którzy opuścili Ukrainę oraz wsparcie w procesie zatrudniania ich w polskich szkołach (w tym do pracy z uczniami z UA)
- Szkolenia i wsparcie polskich nauczycieli m.in. w zakresie: – metodyki nauczania języka polskiego jako obcego na poziomie szkoły podstawowej i ponadpodstawowej – pracy z uczniem z doświadczeniem migracyjnym i traumą związaną z działami wojennymi – integracji przybywających Ukraińców w środowiskach szkolnych
E-materiały
- Tłumaczenie wybranych materiałów dostępnych przez Zintegrowaną Platformę Edukacyjną na język ukraiński
A także edukacja osób dorosłych i usługi zdrowotne.
