Związek Nauczycielstwa Polskiego wnioskuje do MEN o likwidację godzin dostępności od nowego roku szkolnego 2025/2026. Mijają trzy lata od czasu wprowadzenia tego przepisu. Nauczyciele oceniają ten zapis negatywnie i nie widzą korzyści z funkcjonowania godzin dostępności. Jak wynika z ankiety ZNP, przeprowadzonej 7 – 11 maja 2025 roku, w której wzięło udział 12 469 nauczycieli i nauczycielek, zdecydowana większość respondentów uważa, że:
1. godziny dostępności nie ułatwiły kontaktu między szkołą a rodzicami
2. rodzice uczniów/uczennic nie korzystają z godzin dostępności
3. uczniowie/uczennice nie korzystają z godzin dostępności
4. tylko w połowie placówek są warunki do realizacji godzin dostępności (oddzielna sala)
5. godziny dostępności należy zlikwidować.
LIST ZNP DO MEN ws. likwidacji godzin dostępności
Warszawa, 12 maja 2025 r.
Sz.P. Barbara Nowacka
Minister Edukacji
Związek Nauczycielstwa Polskiego wnioskuje o likwidację godzin dostępności od nowego roku szkolnego 2025/2026.
Zgodnie z treścią art. 42 ust. 2f KN w ramach zajęć i czynności statutowych, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 KN, nauczyciel jest obowiązany do dostępności w szkole w wymiarze 1 godziny tygodniowo, a w przypadku nauczyciela zatrudnionego w wymiarze niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć – w wymiarze 1 godziny w ciągu 2 tygodni, w trakcie której, odpowiednio do potrzeb, prowadzi konsultacje dla uczniów, wychowanków lub ich rodziców.
Mijają trzy lata od czasu wprowadzenia tego przepisu. Nauczyciele oceniają ten zapis negatywnie i nie widzą korzyści z funkcjonowania godzin dostępności. Jak wynika z ankiety ZNP, przeprowadzonej w dniach 7 – 11 maja 2025 roku, w której wzięło udział 12 469 nauczycieli i nauczycielek, zdecydowana większość respondentów uważa, że:
- godziny dostępności nie ułatwiły kontaktu między szkołą a rodzicami
- rodzice uczniów/uczennic nie korzystają z godzin dostępności
- uczniowie/uczennice nie korzystają z godzin dostępności
- tylko w połowie placówek są warunki do realizacji godzin dostępności (oddzielna sala)
- godziny dostępności należy zlikwidować.
Szczegółowe wyniki ankiety ZNP „Godziny dostępności” wyglądają następująco:
- Czy Twoim zdaniem godziny dostępności ułatwiły kontakt między szkołą a rodzicami?
Tak: 3 %
Nie: 97%
2. Jak często rodzice Twoich uczniów/uczennic korzystają z godzin dostępności:
Często: 0 %
Rzadko: 3 %
Bardzo rzadko: 18 %
Nie korzystają: 79 %
3. Jak często Twoi uczniowie / Twoje uczennice korzystają z godzin dostępności:
Często: 3 %
Rzadko: 6 %
Bardzo rzadko: 16 %
Nie korzystają: 75 %
4. Czy w Twoim miejscu pracy są warunki do realizacji godzin dostępności (oddzielna sala)?
Tak: 45 %
Nie: 55 %
5. Czy Twoim zdaniem godziny dostępności należy:
Pozostawić: 2 %
Zlikwidować: 96 %
Rozszerzyć ich zakres o dodatkowe czynności w ramach 40-godzinnego tygodniowego czasu pracy nauczycieli: 2 %
Szanowna Pani Minister,
w 2022 roku Związek Nauczycielstwa Polskiego negatywnie zaopiniował projekt nowelizacji Karty Nauczyciela wprowadzający tzw. godziny czarnkowe. Nowelizacja ta de facto przywróciła godziny karciane, szeroko krytykowane przez środowisko nauczycielskie (godziny karciane zostały zlikwidowane w 2016 r.). Wprowadzenie „godzin czarnkowych” było negatywnym przykładem:
- braku strategii myślenia o pragmatyce zawodowej nauczycieli, skoro już po 6 latach powrócono do poprzednio uchylonego rozwiązania;
- legislacyjnego nadmiaru, skoro obowiązek przeprowadzania konsultacji z uczniami i rodzicami, wprost wynikał z art. 42 ust. 2 pkt 2 KN i mieścił się w ramach zajęć i czynności statutowych szkoły.
Nauczyciele nigdy nie odmawiali przeprowadzania konsultacji. Praktyka funkcjonowania jednostek systemu oświaty nie wskazywała, aby pojawiały się sygnały o trudnościach z wyegzekwowaniem ww. obowiązku od nauczycieli. Nauczyciel jest zobowiązany do realizacji tego typu czynności statutowych w ramach podległości służbowej. W związku z tym nie występowała konieczność wprowadzania dodatkowej obligacji dla nauczycieli w postaci prowadzenia dodatkowych konsultacji dla uczniów lub ich rodziców.
Uważamy, że tzw. godziny czarnkowe to zakulisowe zwiększenie obowiązkowego pensum zajęć nauczycieli, bez zagwarantowania prawa do adekwatnego wynagrodzenia z tego tytułu. Są one przykładem biurokratyzacji i nakładania dodatkowych obowiązków proceduralnych na nauczycieli.
Dzisiaj po trzech latach funkcjonowania tych zapisów nauczyciele podkreślają, że jest to martwy przepis ponieważ:
- godziny dostępności nie ułatwiły kontaktów między szkołą a rodzicami,
- rodzice i uczniowie nie korzystają z tego rozwiązania.
Związek Nauczycielstwa Polskiego wnioskuje o likwidację godzin dostępności od nowego roku szkolnego.
Sławomir Broniarz /-/
Prezes ZNP
