Informacja po posiedzeniu grupy roboczej ds. postępowań dyscyplinarnych nauczycieli działającej w ramach Zespołu ds. pragmatyki zawodowej
19 marca br. przedstawicielki i przedstawiciele Związku Nauczycielstwa Polskiego – Elżbieta Markowska, Ilona Kielańska, Marcin Wiśniewski, Krzysztof Stradomski – wzięli udział w posiedzeniu Grupy roboczej ds. postępowań dyscyplinarnych nauczycieli działającej w ramach Zespołu ds. pragmatyki zawodowej przy Ministrze Edukacji Narodowej.
Z ramienia MEN spotkanie prowadziła wiceministra Katarzyna Lubnauer (w zastępstwie Henryka Kiepury). Obecni byli także przewodniczący/ce komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli (ich udział stanowił realizację postulatu strony związkowej).
Po rozpoczęciu spotkania strona związkowa przekazała przedstawicielom MEN wspólne stanowisko związków zawodowych w sprawie postępowań dyscyplinarnych nauczycieli (treść została opublikowana 19.03.2025 r. na stronie ZNP).
Wspólne stanowisko z inicjatywy ZNP podpisały: Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, Związek Zawodowy „Rada Poradnictwa” i Wolny Związek Zawodowy „Forum – Oświata”.
Przedstawiciele ZNP domagali się przede wszystkim, aby przed dyskusją nad 10 punktami dotyczącymi obszarów zmian w rozdziale 10 Karty Nauczyciela (dot. postępowań dyscyplinarnych), skorzystać z obecności przewodniczących komisji dyscyplinarnych i omówić praktyczne i techniczne problemy procedowania tych postępowań przede wszystkim takich, które nie wymagają ingerencji ustawowej, lecz jedynie zmiany rozporządzenia lub praktyki funkcjonowania. Wskazaliśmy też, że zaproponowana przez MEN tematyka spotkania (zaprezentowana na wstępie) odbiegała od tej, która została przekazana w poprzedzających spotkanie wiadomościach mailowych.
Z ogromnym zdziwieniem przyjęliśmy przede wszystkim fakt, że wczorajsze spotkanie było pierwszym od co najmniej kilku lat forum rozmowy z przewodniczącymi komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli od co najmniej kilku lat. Dotychczas nie wsłuchiwano się w problemy w funkcjonowania komisji dyscyplinarnych, a są one zbieżne z uwagami zgłoszonymi w dyskusji przez stronę związkową, w tym przedstawicieli ZNP. Doprowadziło do wspólnych wniosków, że niezbędne są natychmiastowe zmiany w wielu przepisach prawa.
Wśród spraw wymagających poprawienia, co do których zgodni byli przedstawiciele ZNP i przewodniczący komisji dyscyplinarnej były:
- krótki czas dany składom orzekającym komisjom dyscyplinarnym na podjęcie decyzji co do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, co może powodować podejmowanie tych postępowań motywowane oportunizmem urzędniczym,
- kwestie finansowe i organizacyjne dotyczące dostępu do akt i wydawania odpisów i akt w formie kserokopii (obecnie niemożliwe jest otrzymywanie z urzędu kopii protokołów),
- problem z wykładnią pojęcia „prawo i dobro dziecka”,
- kierowanie spraw na drogę postępowania dyscyplinarnego w sprawach błahych, albo co do których nastąpiło pojednanie i podjęto działania naprawcze,
- zbyt duża liczba spraw dyscyplinarnych i niedostosowanie przepisów oraz organizacji komisji do rosnącej liczby spraw,
- brak precyzyjnych przepisów dotyczących formułowania zarzutów dyscyplinarnych,
- zbyt pochopne podejmowanie przez dyrektorów decyzji o zawieszeniu w wykonywaniu obowiązków nauczyciela.
Przewodniczący komisji stali na stanowisku, że część kwestii związanych z odpowiedzialnością dyscyplinarną należy pozostawić w gestii dyrektora szkoły (rozszerzenie katalogu kar dyscyplinarnych o upomnienie – wzorem kar porządkowych). ZNP dostrzega problemy praktyczne w tej kwestii i obawia się cedowania odpowiedzialności dyscyplinarnej w jakimkolwiek wymiarze na dyrektorów.
Przewodniczący podnosili kwestie związane z problemami w kompletowaniu składu komisji – braki kadrowe, brak wynagrodzenia, konieczność zapraszania do składu komisji nauczyciela z tego samego typu szkoły. Wskazywali również, że większość spraw, które zostały umorzone podlega zażaleniu składanemu przez Rzecznika Praw Dziecka, co znacznie opóźnia postępowania w innych sprawach.
Spotkanie, mimo postulatów zgłaszano uprzednio wielokrotnie, ponownie zaplanowane zostało na dwie godziny zegarowe, mimo mnogości i wagi poruszanych na nim spraw. Z tego względu, przedstawiciele ZNP zawnioskowali o ponowne spotkanie grupy roboczej wraz z przewodniczącymi komisji dyscyplinarnych oraz o udostępnienie protokołów z poprzednich spotkań grupy przewodniczącym komisji dyscyplinarnych
Wiceministra Katarzyna Lubnauer zareagowała na to mówiąc, że przewodniczący komisji i członkowie grupy mogą założyć grupę na WhatsApp. W związku z tym, jako Związek Nauczycielstwa Polskiego planujemy takie spotkanie zorganizować w siedzibie Związku Nauczycielstwa Polskiego, na co zarówno przewodniczący komisji dyscyplinarnych, jak i przedstawiciele pozostałych partnerów społecznych, zareagowali pozytywnie.
Mimo apeli ZNP o stworzenie harmonogramu posiedzeń grupy roboczej na cały rok i organizowanie ich z większą częstotliwością, kolejny termin spotkania nie jest znany (poprzednie spotkanie odbyło się w grudniu ub.r.).
