Warszawa 14.04. 23 r.
Pani Marzena Machałek
Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Edukacji i Nauki
Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego – odpowiadając na pismo DSKKZ-WZSK.420.1.2022.LB dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw – po szerokiej konsultacji projektu w środowisku oświatowym przedstawia następujące stanowisko.
Zdaniem ZNP, cel wprowadzanych zmian przedstawiony w uzasadnieniu do projektu ustawy – Prawo oświatowe jest słuszny, gdyż przygotowanie, przekwalifikowanie i dostosowanie umiejętności i kwalifikacji kadr dla nowoczesnej gospodarki niezbędnej na krajowym i lokalnym rynku pracy winno być priorytetem pracodawców, władz krajowych, lokalnych jak i szkół kształcących w zawodach.
Opiniujący jednoznacznie się wypowiedzieli, iż wdrożenie nowych technologii w gospodarce oraz zielona i cyfrowa transformacja ujęte w Krajowym Planie Odbudowy nie musi generować wprowadzenia do systemu oświaty nowego typu placówki, jaką jest Branżowe Centrum Umiejętności. Doposażoną technologicznie placówką w nowoczesny sprzęt (ze środków unijnych) winno stać się już funkcjonujące w systemie oświaty Centrum kształcenia zawodowego lub ustawicznego. Placówki te prowadzą działalność w zakresie kształcenia, szkolenia, jak i również egzaminowania młodzieży i dorosłych. ZNP proponuje, aby nie powielać zadań, które zostały przypisane BCU, lecz rozszerzyć dodatkowe zadania dla wspomnianych placówek kształcenia ustawicznego. Placówki te z nowymi zadaniami i doposażone technologicznie, będą bez problemu angażowały odpowiednie branże we współpracę ze szkołami, szkolnictwem wyższym, biznesem i pracodawcami.
ZNP proponuje, aby w projekcie ustawy – Prawo oświatowe zdefiniować w art. 4 pojęcia branży oraz dziedziny. Te określenia winny znaleźć się również w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, aby uniknąć chaosu interpretacyjnego, gdyż do klasyfikacji jak i dziedzin zawodowych przypisane są zawody, na podstawie których realizuje się kształcenie w szkołach branżowych.
W opinii Związku nieprzemyślane przez ustawodawcę jest rozwiązanie zaproponowane w art. 46c. ust.3 i 5, iż po wykreśleniu przez ministra edukacji danej dziedziny zawodowej z obwieszczenia publikowanego w „Monitorze Polskim”, usuwa się również BCU z ogólnopolskiej sieci branżowych centrów umiejętności. Skutkować to będzie przejęciem przez organ prowadzący całkowitego finansowania takiej placówki. Brak jest również w projektowanych przepisach konsekwencji wykreślenia BCE jako placówki z sieci, kontynuacji jej dalszego funkcjonowania w systemie oświaty.
Zastrzeżenia Związku budzi również zróżnicowane finansowanie placówek umożliwiających uzyskanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych określone w projekcie ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych.
Centra Kształcenia Zawodowego i Centra Kształcenia Ustawicznego finansowane są tylko z części oświatowej subwencji ogólnej. Nowy typ placówki BCU corocznie otrzyma z budżetu państwa dotację celową w wysokości 1 mln zł. Niezależnie od tej dotacji placówka ta otrzyma na każdego ucznia objętego branżowym szkoleniem zawodowym, dotację z budżetu organu prowadzącego w kwocie przewidzianej na takiego ucznia w części oświatowej subwencji ogólnej dla powiatu.
Wątpliwości budzi więc kwestia nierównoprawnego statusu finansowego CKZ, CKU oraz BCU. Zarzut ten jest tym bardziej uzasadniony, że od 2025 r. BCU zostanie objęte częścią oświatową subwencji ogólnej w ramach odrębnej wagi.
Zatem BCU będą otrzymywać dwie odrębne dotacje oraz środki pochodzące z subwencji oświatowej. Tymczasem wprowadzenie dodatkowej wagi dla BCU w części oświatowej subwencji, jako że stanie się odrębnym zadaniem finansowanym z subwencji, będzie skutkowało zmniejszeniem ilości środków finansowych przewidzianych na inne placówki, w tym CKU i CK, czy też szkoły.
Przy tak ukształtowanym systemie finansowania preferującym BCU, placówki takie jak CKU i CKZ mogą nie mieć wystarczających środków na swoje utrzymanie i będą w konsekwencji likwidowane przez organy prowadzące. Wywoła to niekorzystne skutki na rynku pracy nauczycieli i pracowników CKU i CKZ.
Z poważaniem,
Krzysztof Baszczyński
Wiceprezes ZG ZNP