Obywatelski projekt ZNP dotyczący powiązania nauczycielskich wynagrodzeń z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce wniesiony do Sejmu w listopadzie 2021 r. został w nowej X kadencji Sejmu skierowany przez Marszałka Sejmu Szymona Hołownię do pierwszego czytania w Sejmie.
Inicjatywa gwarantuje wzrost wynagrodzeń nauczycieli, ponieważ wiąże średnie i zasadnicze wynagrodzenia pedagogów z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce obowiązującym w III kwartale roku poprzedzającego, dzięki czemu wynagrodzenia nauczycieli rosną automatycznie wraz ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.
Należy podkreślić, że Inicjatywa Obywatelska ZNP „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli” powstała w innym stanie prawnym – obowiązywał wtedy inny system awansu zawodowego. Zmianie uległa wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce oraz stosunek zasadniczego wynagrodzenia nauczyciela początkującego do wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego, a są to wskaźniki zawarte w treści obywatelskiego projektu ustawy.
Co się działo z obywatelskim projektem?
Obywatelski projekt ustawy „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli” został wniesiony w IX kadencji Sejmu – 18 listopada 2021 r. złożyliśmy w Sejmie 250 tysięcy podpisów pod obywatelską inicjatywą.
Zgodnie z ustawą o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli – projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm następnej kadencji. Dlatego 20 listopada 2023 r. obywatelski projekt ZNP skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu X kadencji.
Wpływ zmiany stopni awansu zawodowego nauczycieli na obywatelski projekt ZNP
Projekt obywatelski został złożony w Sejmie w 2021 roku i odnosi się do stanu prawnego obowiązującego w tym czasie. Jednak stan prawny dotyczący awansu zawodowego nauczycieli uległ zmianie i w chwili obecnej różni się od awansu w roku 2021.
W roku 2021 – zgodnie z ustawą Karta Nauczyciela – istniały cztery stopnie awansu zawodowego. Natomiast 1 września 2022 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Karta Nauczyciela, zgodnie z którą liczba stopni awansu zawodowego została zmniejszona. Likwidacji uległy dwa stopnie awansu zawodowego nauczycieli: nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy – w ich miejsce pojawił się nauczyciel początkujący (niemający stopnia awansu zawodowego).
Dlatego w obywatelskim projekcie z 2021 roku, który jest na stronie Sejmu i został skierowany ponownie do I czytania, jest mowa o średnim i zasadniczym wynagrodzeniu:
- nauczyciela stażysty
- nauczyciela kontraktowego
- nauczyciela mianowanego
- nauczyciela dyplomowanego
Natomiast dzisiaj, zgodnie ze znowelizowaną Karta Nauczyciela, mamy wynagrodzenie:
- nauczyciela początkującego
- nauczyciela mianowanego
- nauczyciela dyplomowanego.
Wpływ zmiany wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce i minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli na obywatelski projekt ZNP
Od roku 2021 zmianie uległa także wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce podawanego przez GUS.
W chwili składania obywatelskiego projektu było 5 168 zł (przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej obowiązujące w III kwartale poprzedzającego roku budżetowego)
Obecnie przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wynosi 7 194 zł (kwota obowiązująca w III kwartale poprzedzającego roku budżetowego).
Stąd inna jest symulacja wzrostu stawek średniego wynagrodzenia w projekcie obywatelskim na stronie Sejmu z 2021 roku a inna będzie teraz. Aktualna symulacja wzrostu stawek wynagrodzenia zasadniczego w 2024 r. będzie opracowana w oparciu o kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej obowiązującego w III kwartale poprzedzającego roku budżetowego, tj. od kwoty 7.194 zł, w odniesieniu do stawek średniego wynagrodzenia określonych w art. 30 ust. 3 KN.
Ponadto w chwili składania obywatelskiego projektu wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela stażysty stanowiło 73% wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego. Obecnie wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela początkującego stanowi 81% wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela dyplomowanego i wskaźniki te również należy uwzględnić przy modyfikacji projektu ustawy.
Obywatelski projekt ZNP „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli” – kalendarium
20 lutego 2020 r. Marszałek Sejmu RP wydała postanowienie o przyjęciu zawiadomienia o utworzeniu „Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej popierającego projekt ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela”.
6 kwietnia 2020 r. Prezydium ZG ZNP podjęło uchwałę o zawieszeniu działań i czynności na rzecz wniesienia obywatelskiego projektu zmiany ustawy Karta Nauczyciela w związku z ogłoszonym stanem epidemii.
23 sierpnia 2021 r. Marszałek Sejmu RP wydała postanowienie o przyjęciu zawiadomienia o utworzeniu Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej popierającego projekt ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela.
Związek rozpoczął zbieranie podpisów pod obywatelską inicjatywą „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”, które trwało do 31 października br.
18 listopada 2021 r. złożyliśmy w Sejmie 250 tysięcy podpisów pod obywatelską inicjatywą „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”!
9 lutego 2022 r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”. W imieniu Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej projekt przedstawił prezes ZNP Sławomir Broniarz.
Marszałek Sejmu Elżbieta Witek skierowała projekt do sejmowej Komisji Edukacji Nauki i Młodzieży, która do końca IX kadencji Sejmu nie znalazła czasu na rozpatrzenie tego dokumentu.
20 listopada 2023 r. projekt skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
Obywatelski projekt ustawy został wniesiony w IX kadencji i jako projekt ustawy, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany przez Sejm następnej, czyli X kadencji.
ZNP jest przygotowany do ponownego przedstawienia w Sejmie Obywatelskiego projektu ustawy „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”. Jesteśmy też gotowi do podjęcia rozmów na temat koniecznej modyfikacji treści inicjatywy.
Plakat o inicjatywie z 2021 roku